Ders Planı / ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ

Ders Bilgileri

Dersin Kredisi 2.0
Dersin AKTS Kredisi 4.0
Dersin Öğretim Dili Türkçe
Dersin Düzeyi Lisans , TYYÇ: 6. Düzey , EQF-LLL: 6. Düzey , QF-EHEA: 1. Düzey
Dersin Türü Bölümde Seçmeli
Dersin Veriliş Şekli Yüz-Yüze Eğitim
Ders zorunlu veya opsiyonel iş deneyimi gerektiriyor mu ? S
Dersin Koordinatörü Prof. Dr. ŞUAYIP KARAKAŞ
Dersi Veren(ler)
Dersin Yardımcıları

Amaç ve İçerik

Dersin Amacı Bu dersin amacı, çağdaş Türk lehçeleri ana özellikleriyle tanıtmak, lehçelerden Azarbaycan, Kazak ve Özbek Türkçesinin dil özelliklerini seçilmiş metinler üzerinde göstermek ve Türkiye Türkçesinin dil özellikleri ile karşılaştırmalı olarak değerlendirmektir.
Dersin İçeriği Bu dersin içeriğini, bugünkü Türk lehçeleri, çeşitli Türk lehçelerinden seçilmiş metinleri değerlendirme ve Azerbaycan, Özbek ve Kazak Türkçesinin dil özelliklerini inceleme oluşturur.

Haftalık Ders Konuları

1Türkçenin dünya dilleri arasındaki yeri. Ural-Altay Dil teorisi. Türk lehçelerinin tasnifi.
2Azerbaycan, Özbek ve Kazak Türkçesinin alfabeleri. Okuma ve yazma alıştırmaları.
3Ses bilgisi: Azerbaycan, Özbek ve Kazak Türkçesinin ses özellikleri. Ünlüler, ünsüzler, ses olayları.
4Biçim bilgisi: Addan ad yapma ekleri ve işlevleri.
5Eylemden ad yapma ekleri ve işlevleri.
6Eylemden eylem yapma ekleri; Azerbaycan, Özbek ve Kazak Türkçesinde fiil çatıları ve işlevleri.
7Addan eylem yapma ekleri ve işlevleri.
8Yapım eklerine yönelik çözümlemeler.
9Ara sınav
10Azerbaycan, Özbek ve Kazak Türkçesinde çekim ekleri ve işlevleri. Aktarma çalışmaları.
11Ad soylu sözcüklerin çekimi, ek fiil. Aktarma çalışmaları.
12Eylem soylu sözcüklerin çekimi, kip-zaman-kişi kavramları; haber kipleri. Aktarma çalışmaları.
13Tasarlama kipleri ve işlevleri. Aktarma çalışmaları.
14Fiil çekimlerinde kişi ekleri, türleri ve işlevleri. Aktarma çalışmaları.

Kaynaklar

Günay Karaağaç (2010), Türkçenin Ses Bilgisi, İstanbul.
Günay Karaağaç (2009), Türkçenin Söz Dizimi, İstanbul.
Türk Dünyası Edebiyat Antolojisi, C 1, 2, 3, 4, 5 vd. 2000-2006, Ankara.
Ahmet Bican Ercilasun ve diğerleri, Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Grameri, Ankara 2006.
Ahmet Buran-Ercan Alkaya, Çağdaş Türk Lehçeleri, Ankara 2007.
Mustafa Öner (2009), Kazan-Tatar Türkçesi Sözlüğü, Ankara.
Mustafa Öner (1998), Bugünkü Kıpçak Türkçesi (Tatar, Kazak ve Kırgız Lehçeleri Karşılaştırmalı Grameri), Ankara.