Ders Planı / SOSYAL REFAH HİZMETLERİ TARİHİ

Ders Bilgileri

Dersin Kredisi 2.0
Dersin AKTS Kredisi 3.0
Dersin Öğretim Dili Türkçe
Dersin Düzeyi Lisans , TYYÇ: 6. Düzey , EQF-LLL: 6. Düzey , QF-EHEA: 1. Düzey
Dersin Türü Bölümde Seçmeli
Dersin Veriliş Şekli Yüz-Yüze Eğitim
Ders zorunlu veya opsiyonel iş deneyimi gerektiriyor mu ? S
Dersin Koordinatörü
Dersi Veren(ler)
Dersin Yardımcıları

Amaç ve İçerik

Dersin Amacı Bu dersin öncelikli amacı bir az gelişmişlik örneği olarak Osmanlı 19.yy’ında ve Cumhuriyet Türkiye’sinde sosyal adalet algısının hangi siyasal, sosyal, kültürel ve ekonomik iklimler altında ortaya çıktığına ışık tutar. Ders aynı zamanda 1980 sonrası Türkiye’de sunulan belediye, sosyal ve hayır hizmetlerini eleştirisel ve feminist bir yaklaşım geliştirilmesini hedefler.
Dersin İçeriği Bu ders sosyal refah hizmetleri tarihini 16.yy İngiltere’sinde ortaya çıkan yoksulluk sorununa yönelik vücut bulan sosyal refah hizmetleri anlayışları ve Bismarck Almayasında ortaya çıkan modern sosyal sigorta sistemlerini dikkatte üzerine yapılandırılmıştır. Bu bağlamda, derste sunulan kavramsal yaklaşımlar sosyal refah politikalarının 19.yy’ın ve 20.yy başlarında Batı Avrupa ve kalkınmakta olan siyasi coğrafyada “hak” ve “hayırseverlik” çerçevesinde nasıl şekillendiğini ve günümüz küreselleşme dinamiklerinin sosyal politika anlayışını nasıl değiştirdiğine işaret eder. Sosyal refahın tanımı Sosyal refahın tarihsel gelişimi Sosyal refah devletinin amaçları ve araçları

Haftalık Ders Konuları

1Ders tanıtımı
2Refah Hizmetlerinin Doğuşu
3Sosyal Sigorta Sistemlerin ve Hak Temelli Refah Hizmetlerinin Yükselişi
4Klasik Dönemde ve 19. Yüzyıl Osmanlı Devleti Sosyal Refah “Hizmetleri”
5Darülaceze, Darülhayr-ı Ali, Dulhane ve Fukaraperver Cemiyeti
6Tek Parti Dönemi ve Sosyal Refah Devleti Algısı
7Türkiye’de II.Dünya Savaşı Sonrası Gelişen Sosyal Hizmetler Algısı
8Ara sınav
91960’lar Refah Devletinin Yükselişi ve Türkiye Örneği
10Quiz ve Hayırseverliğin Refah Hizmetlerine Yeniden Dönüşü
11Sosyal Sorunlar ve Sosyal Politika Uygulamaları: Göç, Kent Yoksulluğu ve Belediye Hizmetleri
12Neoliberal Sağlık Politikaları ve Sağlık Hizmetleri
13Türkiye'de Güncel Refah Politikiları Gündemi: Suriyeli Mülteciler ve Sosyal Yardım
14Genel Değerlendirme

Kaynaklar

Ayşe Buğra, Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika, İletişim Yayınları, 1999.

Onur Kovacı, “Hayır Anlayışından Sosyal Devlette: İngiliz Yoksulları Yasası”, Mülkiye, 25/239, 2002, ss.225-278.

Feryat Akyüz, “Sosyal Yardımdan Sosyal Sigortaya: Bismarckyan ve İngiltere Sosyal Güvenlik Sistemlerinin Tarihsel Dönüşümü”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1/5, 2008, ss.64-70.

İskender Gümüş, “Tarihsel Perspektifte Refah Devleti: Doğuş, Yükseliş ve Yeniden Yapılanma Süreci”, Journal of Political and Administrative Studies, 1/1, 2018, ss.33-51.

Hakan Özdemir ve Selahaddin Bakan, “Ulus Devletin Oluşumu ve Sorunları Açısından Almanya ve Fransa Karşılaştırması”, Bitlis Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5/ek sayı, 2016, ss.20-26.

Nadir Özbek, Osmanlı İmparatorluğun’da ‘Sosyal Yardım” Uygulamaları, 1839-1918, N.83, Toplum ve Bilim, ss.111-132.

Mustafa Özcan Taşkesen, “Osmanlı Döneminde Sosyal Refah Sistemi Olarak Vakıflar”, İş ve Hayat Dergisi, N.5, 2017, ss.56-66.

Habibe Kazancıoğlu,“18.yy Osmanlı Dönemine Ait Bir Gayrimüslim Vakfiyesi Örneği: Edirneli Keresteci Agop’un Vakfiyesi”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18/1, ss.283-297.

*Adem Dağ, “Osmanlı Devletinde Sivil Toplum ve Sosyal Hizmetlerin Temel Unsurları”, İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi Yayınları,(tarih yok), ss.1-10.

*Nadir Özbek, “Osmanlı’dan Günümüze Darülaceze: Sosyal Politika Zihniyeti ve Kent Yoksuluğu’nun Değişen Zihniyeti,” Toplumsal Tarih, N.288, 2017, ss.50-61.

Nadir Özbek,”II.Abdülhamid ve Kimsesiz Çocuklar Darülhayr-ı Ali”, Tarih ve Toplum, N.182, 1999, ss.11-20.

Nadir Özbek, “90 Yıllık Bir Hayır Kurumu: Topkapı Fukaraperver Cemiyeti”, Tarih ve Toplum, N.180, 1998, ss.4-10.

Sabri Mengirkaon, “Osmanlı’da Sosyal Devlet ve Kriz Yönetimi: 19.Yüzyıl Diyarbakır’ında Kıtlık”, Sosyal Bilimler Dergisi, 1/2, 2017, ss.139-155.

Abdullah Bay, “Osmanlıda Kısa Ömürlü bir Hayır Kurumu: Dulhane (1884-1896)”, Türkiyat Mecmuası, 27/1, ss.47-64.

Sait Dirlik, “Atatürk Döneminde Sosyal Politika”, SBF Dergisi, 40/1,1985, ss.93-102.

Nadir Ôzbek, Cumhuriyet Türkiye’sinde Sosyal Güvenlik ve Politikaları, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 2006, ss.140-219.
Roza Süleymanoğlu, “Keynesçi Refah Devleti’nin Gelişimi, Dönüşümü, ve Sosyal Hizmet Bağlamında Değerlendirilmesi”, Çekmece İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4/8-9, 2016, ss.271-301.

Mahmut Doğan ve Abdülkadir Şenkal, “Sosyal Politika ve Sosyal Haklar; Vatandaşlık Haklarının Yeniden Kavramsallaştırılması Arayışı”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9/12, 2012, ss.63-67.

Aziz Çelik, “Muhafazakar Sosyal Politika Yönelimi: Hak Yerine Yardım-Yükümlülük Yerine Hayırseverlik”, İ.Ü Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, N.42, 2010, ss.63-81.

Naci Gündoğan, “Türkiye’de Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadele”, Asodosya, 2008, ss.42-56.


Muharrem Es, Mustafa Başkurt, Eyüp Zengin, “Kentsel Yoksulluğun Önlenmesinde Sosyal Belediyecilik Uygulamaları”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2/1, 2013, ss.21-39.


Songül Sallan Gül, “Türkiye’de Kentsel Yoksullukla Mücadele Sosyal Yardıma İndirgenen Sosyal Hizmetler”, içinde Sosyal Hizmetlerde Güncel Tartışmalar: Sosyal Hizmet(ler)i Yeniden Düşünmek,(Der:Neşe Şahin-Taşığın, Uğur Tekin, Yasemin Ahi),Ankara: Nika Yayınevi 2017 ss.55-71.

Ece Öztan, “Türkiye’de ailecilik, biyosiyaset, toplumsal cinsiyet rejimi” Toplum ve Bilim, N.130, 2014, ss.176-188.


Senem Aslan, “Değişen Dünyada Aile Politikaları”, içinde Değişen Toplumda Değişen Aile: Sosyolojik Tartışmalar” , (Ed: Nurşen Adak), Siyasal Kitapevi, 2012, ss.261-279.


M.Zafer Danış&Ceylan Sülü, “Modernleşme Sürecinde Aile ve Sosyal Hizmet: Güçlendirme Yaklışımı Perspektifinden Yapısal Bir Analiz”, Tarih Okulu Dergisi, 9/25, ss.215-230.


Sem Buz, “Feminist Sosyal Hizmet Uygulaması”, Toplum ve Sosyal Hizmet, 20/1, 2009, ss.53-65.

Derya Şaşman, Türkiye’de Sosyal Hizmetin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İle İlişkisi, Sosyal Bilimler Çalışmaları Dergisi, 45, 2016, ss.135-142.

Özge Sanem Özateş, Bir Sosyal Hizmet Müdahalesi Olarak Aile İçi Şiddet Mağduru Kadın Sorununda Feminist Etik Yaklaşım, Toplum ve Sosyal Hizmet, 20/2, 2009, ss.99-107.

Tuğba İnci Ağartan, “Metalaşma ve Sağlıkta Dönüşümün Sınırları”, C.Özbay, A.Terzioğlu, Y. Yasin içinde Neoliberalizm ve Mahremiyet: Türkiye’de Beden, Sağlık ve Cinsellik, (ed), İstanbul: Metis, 2011, ss.31-44.

Faruk Taşçı, “Refah Devleti Modelleri İçinde Türkiye’nin Pozisyonu: Yaşlı Algısı Üzerinden Değerlendirmeler”, İnsan ve Toplum, 3/5, 2013, ss.5-35.

Özge Sanem Özateş Gelmez, “Bakım Emeğinin Özneleri Ya Da Bir Sosyal Politika Uygulamasının Nesnelleştirdikleri: Evde Bakım Uygulaması Kapsamında Bakım Veren Kadınlar”, Sosyolojik Araştırmalar Dergisi, 2014.

Filiz Göktuna Yaylacı ve İbrahim Sirkeci, “Sunuş: Göç Ülkesi Türkiye’de Sosyal Hizmet”, içinde Kuramsal ve Uygulama Boyutları ile Türkiye’de Sığınmacı ve Göçmenlere Sosyal Hizmetler, Londra: Transnational Press, 2019, ss.3-13.

Murat Duruel, “Suriyeli Sığınmacıların Karşılaştıkları Temel Sorunlar, Algı ve Beklentiler: Hatay Örneği”, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, N.62, 2017, ss.57-77.

Taner Artan, “İstanbul’da Yaşayan Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilere Yönelik Sosyal Hizmet Uygulamalarının Değerlendirilmesi”, Sosyal Çalışma Dergisi, 1/1, 2017, ss.1-21.