İş & Staj Bulma Becerileri

  1. ​Cv Nedir:

Cv kelimesi "Curriculum Vitae" kelimelerinin kısaltılmışıdır. Latince Curriculum; "Koşu, yarış" anlamına gelir, Vitae ise; "Hayat" anlamına gelmektedir. Curriculum Vitae (Cv) ise "hayat yarışı" olarak anlamlandırılabilir. Türkçe 'de her ikisine karşılık "özgeçmiş" sözcüğü kullanılmaktadır Genellikle iş başvurularında kullandığımız, kendinizi potansiyel işverenlerinize tanıtmak için hazırladığınız, hayatınızı, kabiliyetinizi, yeteneğinizi, iş yapma gücünüzü ve tecrübelerinizi ortaya koyduğunuz yazılı bir sunum belgesidir diye tanımlayabiliriz. Özgeçmişte içerik net, açık ve kısa olmalıdır.

Cv'de olması gereken bilgiler nelerdir?

1- Kimlik Bilgileri

2- Eğitim Bilgileri

3- İş Deneyimleri

4- Uzmanlık Alanları

5- İş Dışı Etkinlikler

6- Yapmaktan hoşlandıklarınız

7- Referanslarınız

8- İletişim Bilgileriniz

9- Yabancı Dil bilgileriniz

10- Bitirmiş olduğunuz kurslar

11- Diploma ve sertifikalarınız

 

  1. Mülakatta dikkat edilmesi gereken noktalar

Mülakat işe alımlar için kullanılan, adayı tanımaya yönelik olarak yapılan görüşmelere verilen genel bir ad.

  • İkram edilse dahi sigara içilmemelidir.
  • Pozitif bir başlangıç için mülakatı yapan kişinin eli uygun biçimde sıkılmalı ve abartılı olmayacak şekilde gülümsenmelidir.
  • Cep telefonu görüşme esnasında mutlaka kapalı tutulmalıdır.
  • Mülakat sırasında saate kesinlikle bakılmamalıdır.
  • Mülakatı yapan kişi konuyu açmadan pozisyonun maddi imkânları gündeme getirilmemelidir.
  • Daima göz teması sağlanmalıdır.
  • Dürüst olunmalı ve sorulan sorunun cevabı bilinmiyorsa "bilmiyorum" demekten çekinilmemelidir.
  • Başvurulan işe istekli olunduğu mümkün olduğu oranda gösterilmelidir.
  • Kariyeriniz ile ilgili bilgi saklamaktan ve yanıltıcı bilgi vermekten kaçınılmalıdır.
  • Mülakatı yapan kişiye saygı gösterilmeli fakat asla üstün görülmemelidir
  • Beden dilinizin sizi olumsuz yönde ele verebileceğini düşünerek el kol hareketlerine, nasıl oturulduğuna ve hareketlere dikkat edilmeli "kendine güvenli"  bir imaj çizilebilmelidir.

Temel olarak mülakatları 4 grup altında toplayabiliriz:

Birebir Mülakat / Panel Mülakat:

Her ikisi de benzer özellikler taşır, tek farkı birebir mülakatta karşınızda sadece bir kişi (Danışman, İk yöneticisi veya bölüm yöneticisi) varken, panel mülakatta birden fazla kişi olur; bunlar da genellikle ik yöneticileri ve/veya bölüm yöneticilerinden oluşur. Bu mülakatta tüm gözler sizin üzerinizde olacağından giyim, konuşma, davranış, oturuş, kısacası her şeye çok dikkat etmeniz gerekir.

Kapıdan ilk girdiğiniz anda sizinle ilgili mutlaka bir yargı oluşur. Giyiminiz, davranış ve tavırlarınız karşı tarafa ilk sinyalleri gönderir, bu yüzden ilk izlenim çok önemlidir.

İş görüşmesine gidildiğinde değişik sektörlerde farklılıklar olsa da genel olarak erkeklerde takım elbise ve kravat takılması gerekir. Takım elbise tercihinde genellikle koyu renkler ve gri tonları tercih edilmelidir. Ayakkabı ve kemer uyumlu olmalı (siyah ayakkabı ile siyah, kahverengi ayakkabı ile kahverengi kemer gibi.), aşırı renkli ve desenli kravatlardan kaçınılmalıdır. Gömlek seçiminde de genellikle beyaz, mavi renkler tercih edilmeli ve aşırı desen, ekose vb. gibi tarzlardan kaçınılmalıdır. Kadınlarda ise etek veya pantolon takım en iyisidir. Çok iddialı ve aşırı renkli giysiler tercih edilmemeli, sade bir ayakkabı ile tamamlanmalıdır. Önü açık ayakkabıdan kaçınmalı, çorap olarak da ten rengi ve desensiz çoraplar kullanılmalıdır. Çok hafif makyaj yapılmalıdır. Ruj olarak dudağın kendi rengine yakın, pembe veya soft kırmızı ruj tercih edilmeli,  ojelerde de sade renkler kullanılmalı, son zamanlarda çok moda olan nazar boncuğu, çiçek, böcek, kelebek gibi desenler olmamalıdır. Çok fazla aksesuar kullanmaktan da kaçınılmalı, yüzük dışında sade bir kolye ve mutlaka küpe ile tamamlanmalıdır. Çok ağır kokular ve parfüm kullanılmamalıdır.

İlk izlenim tamam… İçeri girdiğinizde mutlaka karşılaştığınız kişi veya kişilere hafifçe gülümseyerek selam vermeli, orta sertlikte ve elin tamamını kavrayacak şekilde tokalaşmalısınız. İkiden fazla kişi varsa herkesin elini sıkmaya çalışmanız gereksizdir. Size yer gösterilene kadar oturmamalı, ayakta kaldıysanız göz ucuyla oturmak için izin istemelisiniz.

Beden dili de çok önemlidir. Oturuşunuz dik olmalı, ellerinizi dizlerinizin üstünde tutmamalısınız. Ellerinizi masanın üstünde tutmanız gerekiyorsa ellerinizle veya elinizde bir nesne ile sürekli oynamamaya dikkat edin, karşı tarafın dikkatini dağıtabilirsiniz. Sürekli yüzünüze dokunmaktan da kaçınmalısınız. Rahat olmanın yansıra mutlaka enerjik ve istekli görünmelisiniz. Genellikle çok kurumsal şirketlerle görüşmeye giden adaylar aşırı ciddi olmaya çalışırlar, ama günümüzde tam tersi enerjik, motivasyonu yüksek, tabiri caizse gözlerinden ateş çıkan adaylar daha makbuldür. Yani ciddi olacağım diye bütün mülakat boyunca somurtmanız size puan kaybettirebilir. Dolayısıyla gülümsemek önemlidir, karşı tarafa pozitif enerji verir. Espri yapmak için kendinizi zorlamayın ama duruma uygun bir espri yapabiliyorsanız karşı tarafta sempati yaratabilir, tabii abartmamak lazım.

Cevap verirken mutlaka soru soran kişinin gözlerine bakın (ama rahatsız edici veya dik dik değil!). Cevap verirken yere, havaya bakmak size puan kaybettirir, unutmayın.

Mülakatlarda asla din, politika, kulüp taraftarlığı vb. gibi konulara girmeyin, karşı taraf sizinle aynı görüşte değilse antipati yarabilir; unutmayın ki karşınızdaki de bir insan, her ne kadar objektif olsa da onun da duygu, düşünce ve değer yargıları var.

Sorulara cevap verirken "evet, hayır, tabii…" gibi tek kelimelik cevaplar vermeyin, cevaplarınız açıklamalı ve yeterli uzunlukta olmalıdır. Yani çok kısa cevaplar vermemeli ancak karşı taraftan talep gelmediği sürece de aşırı detaya girmemelisiniz.

Örneğin:

-"Master yaptınız mı?"

-"Evet"

Şeklinde bir cevap, karşı taraftan ek bir soru daha gelmesine veya belirsizliğe yol açabilir. Bunun yerine:

– "Evet, İstanbul Üniversitesi'nde bilgi teknolojileri üzerine master yaptım"

Şeklinde bir cevap yeterli olacaktır.

Vereceğiniz cevaplar mutlaka örneklerle desteklenmelidir. Mülakatlarda en çok sorulan sorulardan biri de "x yıl sonra kendinizi nerede görüyorsunuz?" sorusudur. Buna "Sizin yerinizde olmak istiyorum" diye bir cevap verdiğinizde mülakatınızın başarılı geçtiğini sanmayın, çünkü adayların %90′ı bu şekilde cevap verir. Bunun gerçek cevabı ise, hangi adımlardan geçerek, ne kadar süre içerisinde, hangi pozisyonda olmak istediğinizi net bir şekilde tariflemenizdir.

Mülakat sırasında size sorulmadıkça özlük hakları konusuna girmeyin. Görüşmeye gittiğiniz şirket ve pozisyon hakkında mutlaka  bilgi sahibi olun. Ne iş yapacağınızı bilmeden görüşmeye gitmeniz karşı tarafta öylesine geldiğiniz algısını oluşturabilir.

Son olarak mülakata asla geç kalmamalısınız, çok erken gitmek de iyi değildir, ideali 5-10 dakika önce orada olunmasıdır.

Grup Mülakatı:

Birden fazla adayın aynı anda değerlendirildiği mülakat türüdür. Burada genellikle bir konu veya senaryo verilip adayların kendi aralarında tartışmaları ve/veya uzlaşmaları istenir. Aday sayısı 2 ile 8 arasında değişir, daha fazla sayıda aday olması durumunda verim alınması, karar verilmesi zorlaşabilir. Bu mülakatta dikkat edilmesi gereken en önemli konu mutlaka en az bir kez, mümkünse birden fazla söz alınması ve görüş bildirilmesidir. Grup mülakatlarında her zaman mutlaka "en çok ben konuşmalıyım" çabasında olan birileri olacağından bazen söz almak, yorum yapmak zor olabilir, genellikle gruplarda çekingen olan bazı kişilerin tek kelime bile edemeden mülakatın sona erdiği çok görülür, tabii ki bu adayların elenmesi kaçınılmazdır. Grup mülakatlarında gözlemciler söz alıp almadığınıza, konu ile ilgili yaptığınız yoruma, bir savınız varsa onu örnekler ile destekleyip destekleyemediğinize dikkat ederler. Grup mülakatlarında mutlak bir doğru olmayabilir, dolayısıyla konuşma tarzınız, ikna yeteneğiniz ön plana çıkar. Bunların yanı sıra söz kesmemeye, sinirlenip sesinizi yükseltmemeye dikkat edin. Karşı fikir vurgularken "hayır, öyle değil" vb, gibi olumsuz çıkışlar yerine "ben daha farklı düşünüyorum" şeklinde pozitif yaklaşım sergilemek gerekir. Fikrinizi savunmanız, aktif katılımcı olmanız, argüman ve örneklerle desteklemeniz önemli; ayrıca uyumlu, kibar, saygılı, enerjik ve istekli görünmeye de dikkat etmelisiniz.

Telefon Mülakatı:

Telefon vasıtası ile yapılan mülakatlardır. Şu durumlarda telefon mülakatları faydalı olabilir:

İşe alınacak kişinin ses tonu ve vurgusu önemli olduğu durumlarda (Örnek: çağrı merkezi, telesatış vb.),

Şirket merkezine uzak lokasyonlar veya yurtdışındaki adaylar için,

Zaman kısıtlaması olan durumlarda ön eleme amaçlı olarak.

-Diğer: 

Stres Mülakatı:

Genellikle teftiş, borsa, güvenlik birimleri, hava kontrolörlük gibi alanlarda çalışacak olan adaylara yapılan, baskı ve stres altında çalışabilme yeteneğinin ölçüldüğü mülakatlar.

Sunum Mülakatı:

Sunum yapılmaya yönelik mülakatlar, kendini ifade etme, sunum yeteneği gibi özelliklere bakılır.

Simülasyon Mülakatı:

Canlandırma, bir senaryo üzerine davranış ve yetenek gözlemleme gibi mülakat türleri.

Mülakatta ne gibi sorular gelebilir?

-Bize biraz kendinizden bahseder misiniz?
CV'nizde öne çıkan niteliklerinizden bahsedin ve kesinlikle dürüst olun.

-Eğitim hayatınızdan kısaca bahseder misiniz?
Başvurduğunuz pozisyon ile ilgili kısımları özellikle vurgulamaya çalışın. Katılmış olduğunuz seminerleden de mutlaka bahsedin.

-Bizi iş tecrübeleriniz ile ilgili bilgilendirir misiniz?
Bu kısımda iş tecrübenizden bahsederken başvurduğunuz pozisyona olabilecek katkıları özellikle belirtin. Şirketlerden ayrılma nedenlerinde olumsuz cümleler kullanmayın ve Şirketler hakkında kötü konuşmayın. Mülakatı yapan kişi sizi bu yöne çekebilir ancak mutlaka pozitif konuşun.

-Okuduğunuz bölümü neden seçtiniz?
Seçtiğiniz bölümü bilinçli tercih ettiğinizi belirtmeniz ve buna göre mantıklı açıklamalar getirmeniz lehinize olacaktır. Ancak her zaman dürüst olun.

-Bu sektörü / pozisyonu neden seçtiniz?
Eğitiminizle ve kişiliğinizle ilişki kurarak yapacağınız açıklamalar size artı puan getirecektir. Ayrıca bu yolda kendinize koyduğunuz kariyer hedeflerinden de mutlaka bahsedin.

-En son çalıştığınız işyerindeki sorumluluklarınız nelerdi?
Yaptığınız görevi detaylı anlatın, ayrıca kime bağlı olarak çalıştığınızdan ve yaptığınız raporlamalardan da bahsedin.

-Bu işte neden bizimle birlikte çalışmak istiyorsunuz?
Mülakata gitmeden önce Şirket hakkında mutlaka bilgi edinin. Kurumsal yapısı, sektördeki konumu gibi detaylı bilgilere ulaşın ve bunları çalışma nedeni olarak şirkete sunun. Ayrıca kariyer hedeflerinizle örtüşen nedenlere de mutlaka değinin.

-Bu pozisyon için neden başkasını değil de sizi seçelim?
Kendi bilgi birikimlerinizi, yeteneklerinizi, kişiliğinizi ve yapabileceklerinizi anlatarak, hatta örnekler vererek bu pozisyona uygun olduğunuzu ifade edin.

-Sizce en güçlü ve en zayıf yanlarınız neler?
Karakterinize değil, işe odaklanın. Sizin için negatif olan bir özellik, şirket için bir avantaj olarak görülebilir. Örneğin: Mükemmeliyetçilik veya fazla detaycı olma sizi yorabilir ama şirket bunu pozitif olarak algılayacaktır. Ancak sahip olmadığınız bir özellikten de sırf pozitif olma adına kesinlikle bahsetmeyin.

-Kısa ve uzun vadeli kariyer hedeflerinizden bahseder misiniz?
Kariyer hedeflerinizden bahsederken zaman belirtmeden, daha çok kendinizi geliştirme ve öğrenme sürecinize odaklanan ifadeler kullanmaya dikkat edin.

-Maaş beklentiniz nedir?
Eğer ilk iş deneyiminiz ise Şirket'in maaş politikasına uyacağınızı söylemeniz en doğrusu olacaktır. Ancak belli bir süre iş deneyiminiz varsa piyasadan bu pozisyon ile ilgili ücretleri araştırıp buna göre rakam belirtmenizde fayda olabilir. Ancak her hâlükârda yine de keskin cümleler kullanmayın. (şu rakamın altında kesinlikle çalışmam gibi)

-Stres altında çalışabilir misiniz?
Stresin sadece çalışma hayatına ait olmadığını günlük hayatımızın da bir parçası olduğunu belirtmek doğru bir yaklaşım olacaktır.

-Grup çalışmasını mı, tek başına mı çalışmayı tercih edersiniz?
Pozisyona bağlı olarak tek ya da grup içinde çalışmanın önemi ortaya çıkacaktır ancak her iki türlü çalışmaya da yatkın olduğunuzu belirten açıklamalarda bulunmak faydalı olacaktır.

  1. İş arama teknikleri

İş aramak zordur. Kendinize uygun bir iş bulabilmeniz için neleri iyi yapabildiğinizi ve ne tür bir işte çalışmaktan hoşnut olacağınızı iyi bilmelisiniz ki, buna göre iş aramalısınız.
1. İş olanakları hakkında bilgi edinmek için aşağıdaki kaynaklara başvurabilirsiniz.
– Öncelikle en yakın İŞKUR şubesine başvurarak kayıt yaptırmalı ve kendinize en uygun iş hakkında bilgi edinmelisiniz. Bu konuda İŞKUR danışmanları size yardımcı olacaktır.
– Gazete ilanlarını inceleyiniz.
– Meslek odaları, dernekler ve sendikalardan hangi illerde, hangi firmalarda, hangi işlerde istihdam olanağı olduğu konusunda bilgi edinebilirsiniz.
– Üniversitenizin Kariyer Merkezi ile sürekli temas halinde olun.

– Akraba, komşu ve arkadaşlarınıza kısa bir özgeçmişinizi ve ne tür bir iş aradığınızı belirten bir sayfalık bir açıklama yazıp vererek iş bulma konusunda yardımlarını alabilirsiniz.
2. Size iş verebilecek kişilerin bir listesini yapın.
– Bu kişilerle bağlantı kurmaya çalışın ve bu girişimlerinizin sonuçlarını, (firma adı, adresi, ilk bağlantı(nasıl, nerede), bağlantı kurulan kişinin adı/ünvanı, başvurulan iş, sonuç izleme) başlıkları altında bir tabloya kaydedin.
3. Bir günde başvuracağınız işyerlerinin birbirine yakın olmasına dikkat edin.
– Bu her zaman mümkün olmayabilir, ancak gerçekleştirebilirseniz size zaman kazandırır ve ulaşım masraflarını azaltır.
4. Çok çalışın.
– Hedef olarak günde beş ile sekiz başvuru belirleyin ve bunları tamamlayıncaya kadar o gün girişimlerinize devam edin.
5. Tablonuzu hergün eksiksiz ve güncelleştirerek doldurun.
– Tabloyu kesinlikle takip edin ve görüşme ardından bilgileri kontrol edin.
6. Esnek olun.
-Size teklif edilen iş, asıl mesleğinizden farklı olabilir. Bu yeni işte alışık olduğunuzdan farklı iş saatlerini ve seyahat etme zorunluluğunu kabul etmeniz gerekebilir. Bu iş teklifini uzun vadeli olarak iyice düşünmeden sakın reddetmeyin.
7. Son işinizden daha az para kazanacağınız işleri gözardı etmeyin.
– Ücretin yanında sağlanan, ikramiye, sosyal yardım, ödül gibi maddi olanaklar hesaplandığında net kazancınız, önceki işinizde kazandığınızdan çok daha fazla olabilir.
8. Her gün en az bir saatinizi başvuru mektubu yazmaya ayırın.
– Bu süre içerisinde kayıtlarınızı güncelleştirin ve bir sonraki iş görüşmenizi planlayın. Eğer o gün iş görüşmeniz yoksa bu vakti iyi bir şekilde değerlendirebilirsiniz.

KENDİNİZİ TANIYIN!     

  • Kişiliğinizi anlayın. Kişiliğimize uymayan bir işte başarılı olmamız mümkün değildir. Kişilik belli bir süre içinde tekrarladığımız davranış biçimi ve olaylar karşısında aldığımız kararlardır. Kişilik özelliklerimiz doğuştan gelir ve tıpkı yeteneklerimiz gibi, gerçek kimliğimizi yansıtan kişiliğimiz de çok az değişir.   Personel seçiminde firmaların İnsan Kaynakları birimleri ya da İK danışmanlık firmaları çeşitli kişilik testleri uygularlar. Testlerde dışadönüklük/içedönüklük, duygusal denge, uyumluluk, sorumluluk, deneyime açıklık gibi beş kişilik faktörüne bakılır ve test sonuçları işe uygunluğa göre değerlendirilir.
  • İlgi alanlarınızı belirleyin. İlgi alanlarımızla uyumlu görevleri daha hevesle ve dikkatle yaparız.

Zevk alarak yaptığımız işte de kendimizi daha iyi ifade edebilir ve geliştirebiliriz. İş arama aşamasında eğitimimizle aynı doğrultuda olacak şekilde, ilgi alanlarımıza göre seçim yapabiliriz. Çalışmak istediğimiz sektörü ilgi alanımıza göre belirleyebiliriz. İlgi alanlarına örnekler; Kitaplar, spor, sinema,  teknoloji, resim, finans, sosyal aktiviteler, koleksiyonlar, bilgisayar‐ internet, bilimsel araştırma, psikoloji, müzik, mimari, tarih, otomobiller,   eğitim/öğretim, arkeoloji, dekorasyon vb.

  • Beceri ve yetkinliklerinizi belirleyin. Yetkinlikler mükemmel performansın elde edilmesini sağlayan "bilgi, beceri ve tutum"ları kapsayan gözlemlenebilir davranışlardır. Çalışma yaşamında yetkinliklerimiz daha çok önem kazanmaktadır. Artık iş dünyasında, işinde "uzmanlaşmak" önem kazanmıştır. Bu durum kişide aranan yetkinlikleri arttırmıştır. Herhangi bir konudaki bilgi ve becerimizi iş hayatında davranış olarak sergileyebilirsek, o konuda yetkin olduğumuzu gösterebiliriz. Yetkinlikler çok çalışarak sonradan da geliştirilebilir, ama üstün başarı kazanan kişiler incelendiğinde, doğuştan gelen beceri ve yetkinlikleriyle çalıştıkları alanların uyumlu olduğu görür. Bu kişiler yetkinliklerini fark ederek, kariyerlerini bu özellikleri üzerine kurarlar. İş hayatında sahip olunması gereken yetkinliklere örnekler; İyi plan yapabilmek, insanları iyi analiz edebilmek, disiplin ve düzen,  baskı altında sakin kalabilmek, insanları yönetebilmek, kendini iyi ifade etmek, rakamsal hafıza,  sosyal ilişkilerin güçlü olması, güçlü iletişim, takım çalışmasına yatkınlık, yönetim yetkinlikleri vb.
  • Değerlerinizi fark edin. Değerlerimiz, kararlarımıza ve önceliklerimize rehberlik eden inançlarımız, ilkelerimiz ve "doğru‐yanlış" kıstaslarımızdır.   Değerlerimizi bilmemiz kendimize olan saygımızı diğer iş arkadaşlarımıza, yöneticilerimize ve işimize yansıtmamızı sağlayacaktır. Bu da hem bizim hem çalıştığımız kurumun başarısını getirecektir. Kendine saygısı ve değeri olan insan çevresine ve işine değer katabilir. Değerlerimize örnekler; sorumluluk duygusu,  kişisel gelişim, sağlık, iş yerine sadakat, kendini işe adamak, dürüstlük, açık sözlülük, işbirliği, aile, idealler, adalet, güvenirlilik vb.

TANIDIKLARINIZA DANIŞIN

Tanıdıklarınızın görüşlerine başvurun. Onlara şu soruları sorun:

  • Sizce ben hangi işte başarılı olurum?
  • Hangi yeteneklerim başarımı sağlar?
  • Hangi özelliklerin başarıma engel olur?
  • Benim yerimde olsaydınız siz nasıl bir iş yapardınız?
  • Sizce geliştirmem gereken iki özelliğim hangileri?
  • On yıl sonra beni hangi işte, hangi sektörde görüyorsunuz?  Geribildirim alırken savunmaya geçmeyin ki, karşınızdakinin samimi fikirleri ortaya çıkabilsin. Bu aşamada sadece dinleyin ve sorular sorun. Bir görüşmeniz ideal olarak iki saati aşmamalı. Kendinize hedef belirleyin. Gelecek ay içinde bu profile uyan en az iki kişiyle görüşün. Karşınızdakinden görüşlerini gerçek hayat deneyimlerine bağlamasını isteyin. Not almayı unutmayın.   Ailenizden geri bildirim almanız çok sağlıklı olmaz. Bu nedenle arkadaşlarınız ya da okul çevrenizden kişilerle görüşmeniz daha objektif bir sonuç çıkmasını sağlayacaktır.

PLANLI HARAKET EDİN!

İş aramak uzun bir süreçtir. Bu süreci yetkin kullanmak için planlı hareket etmeniz gerekir.

  • Önceliklerinizi belirleyin. Attığınız her adımı not edin. Bu size zaman kazandıracak, organize olmanızı sağlayacak ve hata yapmanızı engelleyecektir. Bilgisayarda kendinize bir dosya oluşturun ve şimdiden sonra yaptığınız, yapacağınız her şeyi burada kayıt altında tutun. Aradığınız kişileri, özgeçmiş yolladığınız şirketleri, mülakat deneyimleriniz, sorulan soruları, verdiğiniz cevapları, vs.
  • Yazın bir işte çalışmak istiyorsanız aramaya sonbahar döneminde başlamalısınız. Staj yapmak, sözleşmeli çalışmak veya daimi bir iş istiyorsanız bütün bir sene piyasayı takip etmelisiniz. Eğer hala okula gidiyorsanız ya da tam zamanlı bir işte çalışıyor ama işinizi değiştirmek istiyorsanız, haftada 8 saatinizi iş aramak için ayırmayı göze almalısınız. Mezunsanız ya da çalışmıyorsanız araştırmaya tüm vaktinizi ayırmalısınız. İş  aramaya devam ederken bir yandan da mesleğinizle ilgili gelişmeleri takip etmeyi unutmayın.

PİYASAYI ARAŞTIRIN

  • Sektörler, şirketler, büyüyen iş alanlarını araştırın.
  • Hedef şirket listesi oluşturun.
  • Piyasaya yeni giren şirketleri, ürünlerini araştırın.
  • Yeni eleman alan şirketleri araştırın.
  • Dış pazarlara açılan şirketler hangileri araştırın.

SOSYAL AĞ OLUŞTURUN

Dünya ölçeğinde yapılan araştırmalara göre, iş değiştiren kişilerin %60'tan fazlası, yeni pozisyonlarını bir tanıdık aracılığıyla bulmaktadır. %22'lik grup, şirketlere doğrudan başvurmakta, kalan %18 ise yeni işlerine gazete ilanları veya İnsan Kaynakları Danışmanlığı aracılığıyla kavuşmaktadır.    Gazete ilanları ve İnsan Kaynakları Danışmanlığı aracılığıyla iş aramak, en kolay yöntem olmasına karşın, aynı zamanda da rekabetin en fazla yaşandığı alandır. Bir ilana ne kadar çok başvuru olursa, arasından sizin özel yeteneklerinizin fark edilmesi o denli güçleşir.   İnsanlarla dünyalarımız, ilgilerimiz ve iş alanlarımız benzerdir, oysa iş ararken farklı dünyalardan kişilerin katkısı çok daha önemlidir. Tanıdıklarımız ve onların oluşturduğu sosyal ağ (Network) iş  ararken bize en fazla yardımı olacak gruptur. Sosyal ağınızı oluşturabileceğiniz öğeler:

  • Eski iş arkadaşlarınız ve işvereniniz.
  • Benzer ilgi ve faaliyet alanındaki tanıdıklar.
  • Üyesi olduğunuz mezun dernekleri.
  • Aile çevresi, komşular ve tanıdıklar.
  • İnternette tanıştığınız kişiler.
  • Sosyal toplantılarda tanıdıklarınız.
  • Otobüste, uçakta veya sinemada tanıştığınız kişiler.

POZİSYON ÇEŞİTLERİ 

İş aramaya başlamadan önce, karşınıza çıkacak fırsatları daha iyi değerlendirebilmeniz için, şirketlerde değerlendirilebilecek pozisyon çeşitlerini bilmelisiniz:

  • Açık Pozisyonlar: Bunlar çeşitli yerlerde ilan edilmiş açık pozisyonlardır. İlan, danışmanlık şirketleri, internet, çevre vb. yerlerden öğrenilebilir. Çalışan ve çalışmayan herkes başvurur. Yüksek rekabet içerir.
  • Kısmen Açık Pozisyonlar: Şirket içinde anons edilmiş, ancak şirket dışına söylenmemiş işlerdir. Bu işleri yalnızca çevre kanalıyla öğrenebilirsiniz. Az rekabet vardır.
  • Gizli Pozisyonlar: Şirkette ya da etrafta açıklanmamış pozisyonlardır. Bunların bazıları bugün geçerliyken, bazıları geleceğe yönelik planlar içinde yer alır. Yalnızca çevre çalışması ile yüzeye çıkarlar. Sizin nitelikleriniz ve bilginiz, şirketin gizli bir pozisyonuna uyuyorsa bu işten haberiniz olur. Bu pozisyonlar henüz tam olarak oluşturulmamış ya da birini yenilemek üzere düşünülmekte olabilir.

İŞ OLANAKLARINI ARAŞTIRIN VE BAŞVURUN

  • Gazete ilanları:

Ülkemizde gazetelerdeki iş ilanlarına, günlük ilanların yanında sadece hafta sonlarında (pazar ekleri) ayrı olarak yayınlanan İnsan Kaynakları eklerinde de yer verilmektedir. Nitelikli elemanlar da genellikle bu eklerde verilen ilanlar ile aranmaktadır.   İlgilendiğiniz ve başvurduğunuz ilanları bir dosyada toplayın. Yayınlandığı ve sizin başvurduğunuz tarihleri, sonraki iletişim ve görüşmelerinizi kaydedin. Güncel ilanları ayrı bir bölümde tutun ve takip edin.

  • Diğer İlanlar: Yazılı ve görsel medya ile internet dışında ilan bulabileceğiniz kaynaklar şunlardır;

-İşyerine asılan ilanlar

-Okul, askeri birlikler, mesleki kuruluşlar vb. asılan ilanlar

-El ilanları

-Posta ile yapılan ilanlar

-Radyo ve televizyon ile yapılan ilanlar

  • Firmaların Kurumsal İnternet Siteleri: Bazı firmalar, boş pozisyonlarını, firmanın kurumsal internet sayfasına koyarak duyururlar. Bu tür duyurularda genellikle bir ilanda bulunması gereken tüm bilgiler yer alır. Firma hakkında da oldukça detaylı bilgiler alınabilir. Firmalar hazırladıkları iş başvuru formlarını web sitelerine koyarak başvurunun internet sitesinden yapılmasına da olanak sağlarlar. Bu başvuru formları, belirli bir iş duyurusu yapılmamış olsa bile "genel başvuru" niteliğinde doldurulabilir. Formda yer alan bilgileriniz firmanın aday personel veri tabanına kaydedilerek daha sonra açılacak pozisyonlar için değerlendirilir. Özellikle kariyer hedeflerinize ve iş önceliklerinize uygun firmalara bu tür başvuruları yapmanız tavsiye edilir.
  • Firma ve Çalışanları: İş olanağının olup olmadığını araştırmanın bir yolu da çalışmak istediğiniz firmadan veya çalışanlarından doğrudan bilgi edinmektir. Eğer firmada çalışan birini tanımıyorsanız, şahsen veya telefon ile başvurduğunuzda size halkla ilişkiler bölümü, yoksa insan kaynakları bölümü yanıt verir. Ancak bu yoldan bilgi almanız tavsiye edilmez. Her şeyden önce verilecek cevap hazırdır "Açık pozisyonumuz olduğunda ilan ile duyuracağız. Böyle bir girişim, profesyonel bir yaklaşım olarak görülmez. Bunun yerine varsa firmada çalışan tanıdıklarınızdan daha sağlıklı bilgiler alabilirsiniz.
  • Arkadaş, Akraba ve Tanıdıklar:  İş olanaklarını araştırırken ne tür bir iş aradığınızı yakınlarınıza duyurmanız, size birçok faydalar sağlar. Bu faydalar:

-Kendi çalıştıkları firmalardaki iş olanaklarından sizi haberdar ederler,

-Sizi kendi çalıştıkları firmaya veya iş ilişkisinde bulundukları ya da tanıdıkları diğer firmalara tavsiye edebilirler,

-Sizin takip edemediğiniz iş duyurularını görmüş veya duymuş olabilirler ve sizi haberdar edebilirler,

-Çalıştıkları firma hakkında ve varsa açık pozisyon hakkında çok daha sağlıklı ve gerçekçi bilgiler verebilirler,

-Çalıştıkları sektörler, meslekler, işlerinin özellikleri ve çalışma koşulları hakkında gerçekçi bilgi ve tavsiye verebilirler.

  • Türkiye iş Kurumu:  Türkiye İş Kurumu'nun yayınladığı boş iş pozisyonlarını içeren bültenlerden de yararlanılabilir. Ancak pozisyonun düzeyi yükseldikçe ve nitelikler arttıkça bültenlerden bir kaynak olarak yararlanma olasılığı azalmaktadır. Öncelikle en yakın İŞKUR şubesine başvurarak kayıt yaptırmalı ve kendinize en uygun iş  hakkında insan Kaynakları Firmaları
  • İnsan kaynakları Firmaları: İnsan kaynakları firmaları, insan kaynakları fonksiyonları (organizasyon, işe alma, ücretlendirme, performans değerlendirme, eğitim vb.) konularında uzmanlaşmış kuruluşlardır. İK firmaları diğer firmalara danışmanlık ve destek hizmeti verirler. İK firmaları size iş  bulmazlar, tam tersine sizin özgeçmişinizi hizmet verdiği firmaların açık pozisyonu için değerlendirirler. İK firmasına genel nitelikte bir başvuru yapmışsanız, hemen bir ön görüşmeye çağrılmayı beklemeyin, çünkü İK firmalarının prensibi "işe göre adam" almaktır.
  • İnsan Kaynakları Siteleri: En fazla kullanılan iş arama yoludur. İnternetin günlük yaşamda giderek daha fazla kullanılması, iş arayan bireyler ile işveren firmaları bir araya getiren web sitelerinin açılmasını sağlamıştır. İK sitelerinde dikkat edilmesi gereken noktalar şu şekildedir:

-İK sitelerinde sadece özgeçmişinizin bulunması yetmez, güncel de tutulmalıdır. Belirli bir süre, örneğin 6 ay güncelleme yapılmazsa özgeçmişiniz pasif hale gelir. İstenilen adaylar en güncel özgeçmişten başlanarak listelenir.

-İK sitelerinde verdiğiniz bilgiler ne kadar eksiksiz olursa işveren firmalar tarafından bulunma olasılığı da o kadar fazla olur.

-İK sitelerinin bireylere sağladığı olanaklar yanında firmalara sağladığı olanaklar da birey açısından önem taşır. Çünkü firmalar siteye yeterli ilgiyi göstermez ise, özgeçmişlerinin de değerlendirilme olasılığı azalır. Ancak üye firma sayısında, sitenin ne zaman faaliyete geçtiği de göz önünde bulundurulmalıdır.

 

  • Sendikalar ve Mesleki Kuruluşlar: İş olanaklarının araştırılmasında belirli bir sendikaya veya mesleki kuruluşa üye olan bireyler, bu kuruluşların iş arayan üyelerine sağladığı olanaklardan da yararlanabilirler. Bu kuruluşlar genellikle işveren firmalar ile yakın ilişki içerisindedir. Bazı firmalar iş duyurularını bu kuruluşlara da göndermektedirler.
  • Firmaların Okul Ziyaretleri, Kariyer Günleri, Kariyer Merkezleri   Başarılı öğrencileri bünyelerine çekebilmek için firma yetkilileri, okul ve üniversiteleri ziyaret eder, kariyer günleri ve kariyer fuarı gibi etkinliklere katılırlar. Öğrenci olarak bu tür etkinlikleri takip etmenizde büyük yarar vardır. Böylelikle, meslekler, sektörler, firmalar ve pozisyonlar hakkında yetkili kişilerden doğrudan bilgi alabilirsiniz. Bu tür etkinliklere katılan çoğu firmaların iş başvuru formlarını doldurma olanağı da mevcuttur.   Üniversitelerde staj yapacak öğrencilere ve iş arayan mezunlarına, "kariyer merkezleri" ile destek olurlar. Bu merkezlere özgeçmişinizi bırakabilir ve kariyer planlama ve staj ile ilgili destek isteyebilirsiniz.
  • Staj Uygulamaları   Öğrencilerin okulda öğrendiklerini iş yaşamına uygulamak ya da iş yaşamındaki uygulamalarını görmek amacıyla, eğitim‐öğretim faaliyetlerinin genelde zorunlu bir parçası olan staj uygulamaları da iş olanaklarının araştırılmasında önemli bir fırsattır;

-Başarılı bir staj uygulaması ile staj yapılan firma için potansiyel bir personel adayı olabilirsiniz.

-Staj yapılan firmayı, kültürünü ve çalışma koşullarını daha iyi tanırsınız.

-Staj yapılan firmada tanıştığınız firma çalışanları, mezun olduğunuzda özellikle o firma bünyesindeki iş olanaklarını araştırırken size yardımcı olurlar.

İLANA BAŞVURURKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

  • İlanda firmayı tanıtıcı bilgileri inceleyin, abartılı bulmuşsanız başka kaynaklardan da araştırın. Her durumda firma hakkında detaylı bilgi edinmeniz, doğru değerlendirme yapmanız açısından yararlıdır.
  • Bazı firmalar, rakiplerinin veya çalışanlarının eleman arandığından bilgisi olmaması düşüncesi ile ilanda isimlerine yer vermezler. Bu firmalar, ilanları ya kendileri doğrudan ya da insan kaynakları firmaları aracılığı ile verirler. Özellikle firmanın doğrudan verdiği ilanlarda, telefon numarası da verilmediği için, firma hakkında detaylı bilgi toplama olanağı yok denecek kadar azdır. Bu durumda, isim dışında verilen bilgilerden (sektör, büyüklük vb.) bir fikir edinmek gerekecektir.
  • İlanda iş tanımı verilmişse, işin niteliğini buradan çıkarabilirsiniz. Bu bir anlamda sizden beklenen işlerin ve sorumluluklarınızın ana hatlarıdır. Burada kullanılan ifadeler, ilanı verenlerin o pozisyon hakkında ne derecede bilgili olduklarını da gösterir.
  • İlanda genellikle aranan özelliklere yer verilir. Bunlar yapılacak işin gerekleri veya nitelikleridir. Bu niteliklerin iş tanımına uygun olması gerektir. Abartılı veya yetersiz iş  nitelikleri ile bunların detay düzeyi ve ifade biçimi de size firmanın profesyonellik anlayışı hakkında bir fikir verir.
  • İlanda pozisyonun çalışma yerinin neresi olduğuna dikkat edin. Bazen başvurunun yapılacağı yer ile çalışma yeri farklı olabilir.
  • İlanda pozisyonun bağlı olduğu yönetici, pozisyona bağlı olarak çalışan kişi sayısı, çalışma koşulları, ender de olsa sağlanan bazı olanaklara yer verilebilir. Bu bilgiler pozisyonun niteliği hakkında değerlendirme yapmanız açısından önemlidir. Ayrıca firma kültürü hakkında da bir fikir verir.
  • İlanda başvuracağınız pozisyonun referans numarası belirtilmişse, yazacağınız ön yazıda başvurduğunuz pozisyonun ismi ile birlikte bu referans numarasını da belirtmenizde yarar vardır.
  • İlanda başvurunun yapılacağı yer, başvuru şekli, kime hitaben ve ne zamana kadar başvurulacağı bilgileri önemlidir. Başvuru yaparken buradaki hususlara uymalısınız.
  • İlanda başvuruların gizli tutulması ilkesine yer verilmesi, firmanın profesyonellik anlayışını yansıtan bir başka göstergedir.
  • İlanın yabancı bir dil ile verilmesi, o dilin iyi derecede bilinmesi gerektiği anlamını taşır. İlanı veren böylece o dile yeterince vakıf olmayanları daha bu aşamada elemek islemektedir. Başvuru yaparken, o dilde özgeçmiş ve ön yazı hazırlamalısınız.

güncelleme: 17.12.2016 15:58