Tier-3g
IAUYGAR, 2019 yılı içinde üniversitemiz bilgisayar altyapısı temelinde deneysel
veri analizi ve hesaplama gerçekleştirebilecek bir sistemin çalışmalarına üyesi
olduğu ATLAS ve CMS gibi kollaborasyonlarla birlikte gerçekleştirme fırsatını
bulmuştur. CERN’de yürütülmekte olan deneylerden ATLAS 2004 yılında
hesaplama ve veri akış altyapısını inşa etmeye başlamıştı. Buna göre Tier-0
merkezinde (deney merkezi) alınan ham verinin hiyerarşik yapıdaki Tier-1 ve Tier-
2 merkezleri (dünyadaki belli başlı enstitüler) arasında internet üzerinden
paylaştırılarak dağıtık veriye dönüştürülmesi, CERN analiz tesisinde işlenmesi ve
araştırmacıların veri yönetimi ile tekrar-işlemleme aşamalarında etkin rol alması
öngörülmüştü. Bu amaçla geliştirilen Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) veri ağı
(WLCG), aynı dönemde kurularak deney-dışı (offline) yapılan ilk testleri ve
başlangıç verisi işlemlemeyi başarı ile tamamlamıştır. Diğer taraftan, belli başlı
enstitüler ham verinin depolanması, çeşitli algoritmalarla ayrıştırılması ve
dağıtılması gibi merkezi işlemleri gerçekleştiren bir ağın araştırmacıların son
verinin analizi için gereksinimleri karşılayamayacağını öngördüler. Bu dönemde,
araştırmacılara yönelik kurulan, merkezi olmayan ve tamamen kurulduğu
enstitünün kontrolünde yer alan Tier-3g merkezleri geliştirilmiştir. Bu merkezler
WLCG’nin bir parçası olup son deney verisini depolayabilmekte ve enstitülerin
öncelikleri doğrultusunda analizleri gerçekleştirebilmektedirler. Enstitüler, açık
kaynak kodlu geliştirilen ve çok çekirdekli sunucuların üzerinde efektif çalışabilen
analiz yazılımlarını Tier-3g üzerinde geliştirmekte ve kullanmaktadır.
İstanbul Aydın Üniversitesi’nde geliştirilecek Tier-3g merkezi çalışmaları 2023
yılına kadar çalışmaya devam etmesi beklenen Büyük Hadron Çarpıştırıcısı verileri
için yüksek luminosity fazında yapılacak analizlerde önem kazanacaktır. Bu
çalışmalarda, son deney verisi formatına uygun (D3PD, xAOD) dengeli olarak çok
çekirdekli işlemcilerde analiz edilebilecektir.
Sunucu Odası Tier3g Network Şeması